MENÜ
Program Koordinatörü: Prof. Dr. Banu Manav
İletişim: banu.manav@khas.edu.tr
“Tasarım, Teknoloji ve Toplum” doktora programı, yirbirinci yüzyılda ortaya çıkan disiplinlerarası tasarım araştırmaları çerçevesinde geliştirilecek, ülkemizin toplumsal, kentsel ve teknolojik alanlarda ulusal ve uluslararası kalkınmasına katkı sağlayacak nitelikli ürün, fikir, yöntem, araştırma ve proje üretmeyi hedeflemektedir.
Program kapsamında toplumsal alanda eğitim, kültür, sanat ve göç konuları araştırılacak; AR-GE ve digital dönüşüm odaklı teknoloji üretimi ve nitelikli insan kaynağı yetiştirilecek; konut, kentsel dönüşüm ve şehirleşme konuları insan odaklı, sürdürülebilir çevre ve tasarım modelleri üzerinden geliştirilecektir.
Programı tanımlayan anahtar kelimeler
Tasarım araştırmaları, performans araştırmaları, mimarlık ve kent araştırmaları, yapılı çevre araştırmaları,
Neden bu programa başvurmalıyım?
- Disiplinlerarası yöntem, teknoloji ve ürün geliştirebilecek tasarım araştırmalarında araştırmacı olarak çalışmak ve bilimsel araştırma projelerinde yer almak için,
- Mimarlık, iç mimarlık, endüstriyel tasarım ve tiyatro alanları başta olmak üzere, tasarım, toplum, sanat ve teknoloji alanları arasında bir köprü kurabilecek araştırma altyapısını kazanmak için,
- Ulusal ve uluslararası araştırma projeleri desteğiyle üniversitenin tasarım eğitimi ve kültürü, sektörel işbirlikleri, Ar-Ge altyapısı ve araştırma ağlarını destekleyecek bilgi birikimine sahip olmak için,
Programın öne çıkan özellikleri
Disiplinlerarası tasarım araştırmalarını ürün, mimari, kent, sanat ve toplum ölçeğinde ele alan, yerel kalkınmaya odaklı, araştırma stüdyolarının yanında teorik ve uygulamalı eğitim modeliyle planlanmış bir doktora programıdır.
Tasarım Araştırmaları
‘Tasarım Araştırmaları’ alanı, disiplinlerarası pratiklerle düşünmeye ve öğrenmeye yönelik bir araştırma ortamı içinde, analitik ve yaratıcı araştırma araçları sunar; öğrencileri eleştirel, deneysel, katılımcı ve yaratıcı perspektifler geliştirmeye teşvik eder; tasarım araştırmalarının tarihsel ve güncel bağlamlarda gerçekleşen disiplinlerarası etkileşimlerini ve yeni etkileşim olanaklarını araştırır. Farklı disiplinlerden gelen bilgilerin tasarım düşüncesi ile harmanlanmasına rehberlik eder. Bu alandaki öğrenciler çeşitli teorik ve pratik derslerle desteklenerek kendi kişisel ve bağımsız araştırmalarını tasarlayacak, geliştirecek ve tez çalışmalarına aktaracaktır.
Mimarlık ve Kent Araştırmaları
‘Mimarlık ve Kent Araştırmaları’ alanı, mimarlık ve kentin iç içe geçmiş, çok ölçekli kavramsallaştırmasında öncü bir rol oynamayı hedeflemektedir. Bu doğrultuda, yapılı çevrenin tasarımını, üretimini ve temsiliyeti üzerine eleştirel, disiplinler arası ve özgün araştırmalar üretilecektir. Kadir Has Üniversitesi İstanbul Çalışmaları Merkezi ile yakın işbirliği içinde gerçekleştirilecek mimarlık ve kent çalışmalarının, sunduğu üretken bilimsel araştırma platformu ve disiplinler arası yaklaşımıyla çok yönlü mimar / tasarımcı / araştırmacılar yetiştirmesi amaçlamaktadır.
Performans Araştırmaları
‘Performans Araştırmaları’ alanı, Türkiye Sineması ve Tiyatrosunun kendine özgü niteliklerini, ihtiyaç ve beklentilerini dramaturji ve performans kavramları ekseninde, disiplinler arası bir araştırma yaklaşımıyla uygulamalı olarak ele alacaktır. Program kapsamında üretilecek tez çalışmaları teorik ve pratik derslerle desteklenerek performans araştırmalarının tasarım, teknoloji ve toplum eksenlerindeki kesişimleri üzerinden geliştirecektir. Bu kapsamda Yönetmenlik, Sahne Tasarımı, Dramatik Yazarlık, Yapımcılık ve Oyunculuk alanlarını bütüncül olarak ele alabilecek, araştırmacılar yetiştirilmesi amaçlanmaktadır.
Önemli derslerin adları ve kısa içerik bilgisi
Üç farklı alanda uzmanlıkları kapsayan programda bu uzmanlık alanlarına göre açılan derslerin bazıları aşağıda verilmektedir.
“Performans Araştırmaları” alanında;
Performans Araştırmaları
Çağdaş gösterim ile ilgili sosyal, kültürel ve politik kuramlarla sanatsal pratiği bağlantılı olarak analiz edebilmek, ritüel ve oyun kavramlarını gösteri sanatları bağlamında irdelemek konuları anlatılmaktadır.
Yönetmenin Sanatı: Dramaturji
Hikaye anlatıcılığının “altın çağı”nda, yönetmenin sanatı ve bu sanatın ortak üreticileri olarak oyuncu-yapımcı ve senaristlerin işlevleri anlatılmaktadır. Sinemada Yönetmenin sanatı’nı, bir film ekibinin Yapımcı-Oyuncu-Senarist ve Yönetmen’lerinin birer “film anlatıcısı” olarak nasıl birlikte gerçekleştireceklerine dair teorik ve pratik antrenmanlar ele alınmaktadır.
Dramaturji ve Performans
Performans Çalışmaları alanında güncel tartışmalar çerçevesinde gösterimde dramaturjik yapının analizini yapabilmek, Aristotales`in ortaya koyduğu tragedyanın altı temel öğesinin, bugünün sanatındaki kuramsal ve uygulamalı izdüşümlerinin karakter, olay örgüsü, sahneleme ve metinsellik üzerinden yeniden gözden geçirilmesi ve tartışmaya açılması ders kapsamında tartışılmaktadır.
Senaryo Stüdyosu
Öğrencilerin kendi geliştirdikleri bir fikir üzerinden aşama aşama uzun metraj sinema filmi yazım sürecini deneyimlemesi, uzun metraj film yazımı teknikleri çalışılmaktadır.
Aksiyon Tasarımı
Seçilmiş hareket ve fiziksel anlatımla oluşan dramaturjik yapının geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Çeşitli yöntemlerle geliştirilen fiziksel doğaçlama çalışmaları ve analizi yapılmaktadır.
Sahneleme Uslup ve Teknikleri
Bu ders, tiyatro yönetmeninin çalışma alanını ve yapıt oluşturma stratejilerini tartışabilmeyi hedefler. Bu amaçla tiyatro yönetmeninin tarihsel perspektifte değişen dinamik rolü incelenerek öğrencilerin farklı yönetmenlik eğilimleri ile karşılaşmaları sağlanacak; tiyatro yönetmenliğinin farkı yönelimleri ile tanışan öğrencilerin politik ve estetik temsil stratejilerine eleştirel olarak bakışını olgunlaştıracak dinamikler araştırılacaktır.
Fiziksel ve Dramatik Aksiyon
Bu dersin amacı fiziksel aksiyon ve dramatik aksiyon kavrayışıyla metnin evreninden, oyuncunun ve yönetmenin sanatına yaratıcılık alanı aralayarak karakterin inanılırlığını inşa etmek ve yeni dünyalar kurmak için bu araçların verimli kullanılmasına olanak sunan donanımı kazandırmaktır.
“Mimarlık ve Kent Araştırmaları” alanında;
Kent Çalışmalarında Eleştirel Kuramlar ve Güncel Tartışmalar
Farklı modüllerini farklı öğretim üyelerinin vereceği bu zorunlu derste, toplum bilimleri, coğrafya, haritalama, planlama, mimarlık, peyzaj, tarih yazımı, antropoloji ve kültürel çalışmalar alanlarındaki yeni kuramlar, tartışmalar ve araştırma metotları tanıtılacak, bunlar mimarlık ve kent çalışmalarıyla ilişkilendirilecektir. Teorileri ve güncel tartışmaları, araştırma yöntemlerinden ayırmak yerine, onları bütüncül bir araştırma sürecinin ayrılmaz parçaları olarak görmekteyiz.
Araştırma Yöntemleri ve Disiplinlerarası Yaklaşımlar
Farklı modüllerden oluşan üç akademisyen tarafından yürütülen bu zorunlu ders, sosyal bilimler, tasarım disiplinleri, tarih yazımı ve mimarlık ve kentsel çalışmalar ile bağlantılı kültürel çalışmalarda araştırma yöntemleri sunmaktadır. Dahası, araştırma tasarımı üzerine düşünmeyi teşvik eder, mimarlık ve kentsel çalışmaları etkileyen sosyal, politik ve ekonomik konularda farkındalık yaratmayı amaçlar.
Mimari Morfoloji
Bu seminer, tarihsel / teorik okumaları çağdaş hesaplamalı iş akışlarıyla birleştirerek mimari morfolojideki bazı temel soruları ele alacaktır. Derste tartışılan araştırma problemleri, mimari morfoloji, mimari mirasta form ve simetri ilişkisi, matematiksel ilkelerin mimari formun geometrik çalışmasına uygulanması, dijital modelleme ve binaların analizinde büyüme ve üretim kurallarının tartışılması gibi çeşitli konuları kapsayacaktır .
Ritüel ve Mimarlık
Bu disiplinler arası seçmeli ders, şehri sosyal etkinlikler, festivaller, ritüeller ve halka açık gösterilerle birlikte keşfetmeyi amaçlamaktadır. Tartışmalardaki önemli sorgulama hatları, anma fikri, mimari ve heykel yerleştirmelerinin ideolojik yönleri ve kamusal gösterileri yönetmek üzere şekillenen mimari teknolojiler ve mimari felsefelerdir.
Mekan ve Toplum Üzerine Okumalar
Bu ders, öğrencileri toplum ve mekan arasındaki karşılıklı kurucu ilişkilerin tartışılmasına odaklanan kuramsal çerçevelerle tanıştırmayı hedefler. Kültürel antropoloji, beşeri coğrafya, sosyoloji, felsefe, feminist çalışmalar ve maddi kültür çalışmaları gibi farklı disiplinler ve disiplinlerarası çalışma alanlarından seçilen okumalar yoluyla ‘mekan’, ‘yer’, ‘ölçek’, ‘sınır’, ‘ev’ ve ‘beden’ gibi temel coğrafi kavramların sosyal ve beşeri bilimlerde ele alınış biçimlerini tartışmaya açan dersin temel amacı, öğrencilere mimari ve kentsel mekanı benlik, kimlik, ötekilik, kültür ve iktidar gibi olgularla ilişkili olarak çözümleyebilecekleri eleştirel bir perspektif kazandırmaktır.
Mekan, Politika ve İktidar
Bu ders, güncel kentsel coğrafyaların ve mimari mekanların siyaset, iktidar yapıları ve tipolojiler aracılığıyla sürekli olarak yeniden üretilmesine odaklanmaktadır. Siyaset felsefesi ve iktidar kuramlarını, etno-mekânsal saha çalışmaları ve estetik/sanatsal üretimler üzerinden kentlere ve mimari mekânlara odaklanarak yeniden yorumlayacağız.
Mekan ve Toplumsal Cinsiyet: Mekan,Yer ve Topluma Feminist Yaklaşımlar
Toplumsal cinsiyet çalışmalarının içinde yaşadığımız topluluklar ve gündelik yaşama dair bilgimizin yanısıra sosyal davranış kalıpları, kültürel ifade ve entellektüel sorgulama biçimlerini anlamlandırmamıza yaptığı katkılar bugün sosyal bilimlerin hemen her alanında kabul edilmiştir. Bu ders, öğrencileri toplumsal cinsiyet çalışmaları alanında mekâna odaklanan kuramsal çerçevelerle tanıştırmayı hedeflemektedir. Burada ‘mekân’dan kastedilen sadece gündelik yaşam tecrübelerimizi şekillendiren konut mekânları ve farklı ölçeklerdeki kentsel mekânlar gibi fiziksel/gerçek mekânlar değil, aynı zamanda mimari metin ve çizimler, edebi yazılar ve film gibi farklı ortamlarda yaratılan imgesel/sanal mekânlardır.
“Tasarım Araştırmaları” alanında;
Sanat-Tasarım Tarih ve Kuramları
Bu ders tasarım araştırmalarının kavramsal temel taşlarını ondokuzuncu yüzyıldan günümüze kadar olan dönemde, sosyal, politik, teknolojik, ekonomik ve ekolojik perspektifleriyle birlikte ele alır.
Tasarım, Sanat ve Kentsel Mekan
Dünya’da ve Türkiye’de sanat, tasarım ve kentsel mekân üzerine disiplinlerüstü yaklaşımlar, Türkiye’de ve dünyada ekolojik, politik, ekonomik ve teknolojik bağlamları, tasarım ve görsel, işitsel ve dijital üretimde mekânın zengin dünyasında mekânın kavramsallaştırılması.
Sosyal İnovasyon İçin Tasarım
Dersin amacı akademik pratik, pazar gerçekleri ve mevcut kaynakları ilişkilendirerek, karşılanmamış toplumsal ihtiyaçları karşılamak amacıyla yeni ve inovatif çözümlerin geliştirilmesi için gerekli araçların öğrencilere tanıtılmasıdır. Ders, hem literatür hem de gerçek vakalar üzerinden sosyal girişimcilik, sosyal inovasyon ve tasarım arasındaki ilişkiyi inceler ve öğrencilerin teori ve pratik arasındaki ilişkiyi derinlemesine anlamasını hedefler. Öğrencilerin sosyal inovasyon için tasarım alanında akademik yazın ve/veya somut ya da soyut çıktılar üreterek önerilerini sunabilmelerini sağlanmaktır.
İnsan Odaklı Tasarım
Bu dersin amacı İnsan Odaklı Tasarımın temel kavramlarını tanıtmak ve bu çerçevede öğrencilerin kendi orijinal uygulamalı araştırma projelerini geliştirmelerini sağlamaktır.
Tasarım ve Toplum
Tasarımcılar hem gerçek hemd e sanal anlamda ürünlerin, sembollerin, altyapının ve çevremizin yaratılmasına etki ederler. Bu bağlamda tasarımcılar, topmulumun karşı karşıya olduğu zorlukları ve engelleri de göz önünde bulundurarak, pragmatik, yaratıcı ve inovastif çözümler bulmak zorundadır. Ders bu günün toplumunun karşı karşıya olduğu zorluklara ve bu zoırlukların tasarım eylemi ile olan ilişkisine odakların. Dersin amacı tasarımın toplumsal meselelerdeki rolü ve sorumlulukları ile ilgili bir temel kazandırmaktır.
İleri Tasarım Araştırması
Bu dersin amacı İnsan Odaklı Tasarımın temel kavramlarını öğrencilerle buluşturmak ve kendi disiplin/ilgi alanlarında bir orijinal uygulamalı araştırma projesi geliştirmelerini sağlamaktır.
Tasarım Yönetimi
Ürün tasarımı, 20.yy.da, küreselleşmeye paralel olarak rekabet edebilirlik faktörü olarak önem kazanmış ve stratejik kaynak olarak konumlanmıştır. Tasarım disiplinin bütünleşik yapısı içinde stratejik olarak kurumsal yönetim kararlarıyla, yaratıcı ve yenilikçi bir eylem ve hizmet olan tasarım nasıl etkileşim içindedir; ders bu çerçeveden vakalar üzerinden öğrencilere bir tasarım vizyonu aktarmayı amaçlamaktadır.
Işıkla ve Renkle Tasarım
Bu ders “ışık ve rengi” tasarımdaki etkileri ile birlikte anlamakla ilgilidir. Renk teorisi ile birlikte ışığın ve ışığa dayalı teknolojilerin fiziksel ve algısal doğasının araştırılmasını içerir. Görsel sanatlar, mimarlık ve mekan algısı alanlarında ışık ve rengin fizyolojik, psikolojik ve duygusal etkileri analizler, bilgisayar simülasyonları ve araştırmalar yoluyla incelenecektir. öğrenciler araştırmaya dayalı bir proje geliştirecek ve sunacaklardır.
- Ders veren akademisyenler,
Tasarım Araştırmaları (Yapılı Çevre alt başlığında)
- Prof. Dr. Banu Manav
Aydınlatma Sistem Tasarımları, Yapı Fiziği, Mekan Algısı, Işık ve Sağlık, Renk Algısı
- Doç. Dr. Konca Saher
Akustik Ölçümler, Çevresel gürültü analizi ve kontrolü, Akustik konfor, Yapı ve hacim akustiği
- Dr. Öğr. Üyesi Burcu Çiğdem Yılmaz
Sürdürülebilirlik, Yapı Fiziği, Bina Enerji Performansı, Yaşam Döngüsü Maliyeti, Çevresel Etki, Karar Verme Yöntemleri
- Dr. Öğr. Üyesi Mine Koyaz
Yapı elemanı tasarımı, Yapı malzemeleri ve Teknolojileri, Bina performansı, Cephe Sistemleri ve Tasarımı, Sürdürülebilirlik, Yapı Fiziği,
- Dr. Dilara Kelle
Akustik konfor, Yapı ve hacim akustiği, Yapı Fiziği
Mimarlık ve Kent Araştırmaları
- Doç. Dr. Ezgi Tuncer
Nitelikli göç & emek göçü – kent ve gündelik hayat; yerinden edilme ve yer-kurma pratikleri; etnografik yöntem; mekansal analiz ve haritalama; sınır ve politik felsefe; mekan-iktidar-politika; güncel sanat ve mekan; yemek ve kent
- Doç. Dr. Didem Kılıçkıran
Mekan yer ve toplum kuramları; mekanın antropolojisi; feminist kuram; toplumsal cinsiyet ve kadın çalışmaları; temellendirilmiş kuram ve etnografik araştırma
- Dr. Öğretim Üyesi Ufuk Soyöz
Yunan ve roma sanatı ve mimarisi; mekan ve ritüel; görme ve dokunma duyuları; mimari iletişim ve temsil
- Dr. Gürbey Hiz
Mimari temsil; görsel kültür; modernite; toplumsal mekan; mimarlık tarihi; anlatı kuramı ve medya arkeolojisi; periyodik yayınlar
Performans Araştırmaları
- Doç. Dr. Zeynep Günsür Yüceil
Beden, hareket, hareket tiyatrosu, tiyatro, kültürel çalışmalar
- Dr. Öğr. Üyesi Özlem Hemiş
Bakış ve Temsil teorileri, Tiyatro Tarihi ve Teorileri, Çağdaş Sahnelemeler, Türkiye’de Sahne Sanatları, İslam Sanatı
Tasarım Araştırmaları
- Doç. Dr. Ayşe Erek
Sanat ve Tasarım Tarih ve Kuramları, Güncel Sanat ve Tasarım Pratikleri, Kensel Mekânda Sanat ve Tasarım, Modernite Tarihi, Kültürel Miras, Sanat ve Tasarım Araştırmalarında Dijital Yöntemler
- Doç. Dr. Ayşe Elif Çoşkun
Rekabet ve Tasarım, Stratejik Tasarım, Zanaat Kökenli Endüstriler, Zanaat Ve Tasarım, Mücevher Tasarımı
- Dr. Öğr. Üyesi Ayhan Enşici
Tasarım Metodolojisi, Tasarım Ekipleri, Tasarım Bilişi, İnovasyon Yönetimi, İnovasyon Danışmanlığı